Ayçiçeği Yetiştiriciliği

    Ayçiçeği (Helianthus annuus L.), günümüzün en önemli yağ bitkilerinden biridir. Ayçiçeği yağı yemeklik kalitesi yönünden tercih edilen bitkisel yağlar arasında ilk sırayı almaktadır. Dolayısıyla dünyada birçok ülkede ekonomik düzeyde tarımı yapılmaktadır. Yurdumuzda da yıllara göre değişmekle beraber yaklaşık 550-600 bin hektar arasında ayçiçeği ekilmektedir.

Yağlık ayçiçeği tohumları, %40-54 arasında yağ ve yaklaşık %20 civarında protein içermektedir. Ayçiçeği ürününden elde edilen bitkisel yağ genelde sofralık ve proteince zengin küspesi de hayvan beslenmesinde kesif yem olarak kullanılmaktadır. Çünkü küspesi, yaklaşık %30 oranında hazım olabilir protein içeren değerli bir hayvan yemidir. Bunun yanında ayçiçeğinin çiçekleri için çok değerli bir polen ve nektar kaynağıdır.

    Ayçiçeği yağında yaklaşık %15 doymuş, %85 doymamış yağ asitleri bulunmaktadır. Çeşit özelliği ile yetiştiği iklim koşullarına bağlı olarak doymamış yağ asitlerinin yaklaşık %30'nu oleik asit, %70'ni linoleik asitler oluşturmaktadır. Son yıllarda oleik yağ asit oranı yüksek ayçiçeği çeşitleri geliştirilmiş ve ekimine başlanmıştır.

    Yurdumuzda en fazla Trakya-Marmara bölgesinde yazlık olarak ekilmekte olan yağlık ayçiçeği ekim nöbetinde iyi bir çapa bitkisi olması yanında temmuz ayında açan sarı çiçekleri ile bal arıları için de zengin nektar ve polen toplama merası oluşturmaktadır. Yaklaşık 10-15 gün arası süren çiçeklenme döneminde bal arıları, 10 dekar ayçiçeği tarlasından, yaklaşık 100 kg bal ve 1 kg bal mumu yapabilmektedir. 

    Ortalama yıllık yağışı 500 mm ve daha çok olan yerlerde sulamaya gerek duyulmadan da ayçiçeği tarımında bitkisel üretim yapılabilmektedir. Bitkinin yetişme döneminde toprakta belli miktarda suya ihtiyaç vardır. Bu su toprağa genellikle yağışlarla düşmektedir. Yağışlarla toprağa düşen su yeterli olduğu sürece sulamaya gerek yoktur. Fakat ayçiçeği yetişme döneminde toprakta su yetersiz olursa, hedeflenen yüksek verimin alınabilmesi için su ihtiyacının sulama yolu ile karşılanması gerekmektedir. Yapılan bazı araştırmalar sonucunda kurak koşullarda ortalama 150-160 kg/da dane verimi alınırken, ayçiçeği tarlası 1 defada sulandığında 225-250 kg/da, iki kez sulandığında 275-300 kg/da ve 3 kez sulandığında da yaklaşık 350-400 kg/da ürün alınabileceği belirlenmiştir.

    1. Ayçiçeğinin Toprak ve İklim İstekleri

    2. Ekim Zamanı

    3. Tohumluk

    4. Ekim Şekli

    5. Bakım

    6. Sulama

    7. Besin İsteği ve Gübreleme

    8. Münavebe (Ekim Nöbeti)

    9. Ayçiçeği Tarımında Yabancı Ot Mücadelesi

    10. Ayçiçeğinin Önemli Hastalıkları ve Mücadelesi

    11. Tohumluk Üretimi

    12. Hasat ve Depolama

Toprak İşleme Nedir?

Enerji kullanılarak bitki istekleri doğrultusunda toprak parçacıklarının yerinin değiştirilmesi işlemine toprak işleme denilmektedir. Toprak işleme de; kesme, kabartma, devirme, karıştırma, parçalama, ufalama-savurma ve sıkıştırma işlemleri yapılır.

Toprak işlemede amaçlarına göre 4 farklı yöntem uygulanmaktadır.
-Toprağın şeritler halinde kesilip devrilmesi (Pullukları)
-Toprağın devrilmeden kabartılması (Tırmıklar, Kültivatörler)
-Toprağın karıştırılması (Toprak frezeleri)
-Toprağın bastırılması (Merdaneler)

Tarsim Nedir?

TARSİM (Tarım Sigortaları Havuzu) 

Sigortalının zararlarını, kapsama alınan riskler, ürünler ve bölgeler ile prim desteği oranlarına ilişkin Bakanlar Kurulu kararı gereğince belirlenen kapsam dahilinde ve Genel Şartlar ile tarife ve talimatlar çerçevesinde tazmin etmektedir.

Tarım ve Orman Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Türkiye Sigorta Birliği ve Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi A.Ş.’den atanan temsilcilerin yer aldığı bir yönetim kurulu tarafından idare edilmektedir. Devlet, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları arasında işbirliğinin en güzel örneklerinden biridir. Tarım Sigortaları Havuzu ve Tarım Sigortaları Havuzunun tüm iş ve işlemlerini yürütmekle görevli İşletici Şirket’ten oluşmaktadır. 

Mazot ve Gübre Desteği Nasıl Alınır?

Mazot ve Gübre Desteği

Mevcut olan üretim yılında ÇKS’ye kayıt yaptıran çiftçiler herhangi bir başvuruya gerek kalmaksızın mazot ve gübre desteğine başvurmuş kabul edilir.

ÇKS (Çiftçi Kayıt Sistemi) İle İlgili Bilgilere Ulaşmak İçin Tıklayınız.
ÇKS İçin İstenen Belgelere Ulaşmak İçin Tıklayınız.

Mazot ve Gübre Desteklemesi

Çiftçilere, mevcut olan yılda yapılacak tarımsal desteklemelere ilişkin kararı ekindeki listede yer alan havzalarda, üretim yılı içerisinde tarımsal üretimde bulunulan ÇKS’de kayıtlı tarım arazisi büyüklüğü dikkate alınarak mazot ve gübre destekleme ödemesi yapılır.

ÇKS KAYDI İÇİN İSTENEN BELGELER

ÇKS İçin İstenen Belgeler

1-ÇKS’ye kaydolmak veya kayıtlarını güncellemek üzere il/ilçe müdürlüklerine başvuruda bulunan çiftçilerden, Çiftçi Kayıt Formu (EK-1) istenir. İnternet ortamından ve/veya e-devlet kapısı üzerinden yapılan başvurularda sistemdeki ilgili alanlar doldurulur.

2-Çiftçilerden, çiftçi kayıt formlarında ve/veya sistemdeki ilgili alanlarda, kendilerine ve arazisini kullandığı kişilere ait kimlik ve tüzel kişilik bilgilerinin beyanları istenir.

3-ÇKS’ye kaydolmak üzere başvuruda bulunan çiftçilerden, çiftçi kayıt formlarında veya sistemdeki ilgili alanlarda kadastro geçmiş birimlerdeki tarım arazileri için tapu kayıtları beyanı istenir.

4-Kadastro geçmeyen araziler için köşe noktaları koordinat değerlerini içeren EK-2’de yer alan keşif raporu istenir.

ÇKS (ÇİFTÇİ KAYIT SİSTEMİ) NEDİR?

Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS)

Bakanlık tarafından oluşturulan çiftçilerin kayıt altına alındığı tarımsal veri tabanına ÇKS denilmektedir. Düzenleme tarihi itibariyle, çiftçilerin Çiftçi Kayıt Sisteminde (ÇKS) yer alan bilgilerini gösterir belgeye ise ÇKS belgesi denir.

Çiftçilerin ÇKS'ye kayıt olması ve ÇKS'nin güncellenmesi

Çiftçiler ÇKS’ye kayıt olabilmek, ÇKS kayıtlarını güncellemek için, istenen bilgi ve belgelerle, il/ilçe müdürlüklerine başvurabilirler. 

ÇKS Kaydı İçin İstenen Belgelere Ulaşmak İçin Tıklayınız 

ÇEVRE AMAÇLI TARIM ARAZİLERİNİ KORUMA PROGRAMI (ÇATAK)

ÇATAK Programında,  toprak ve su kalitesinin korunması, doğal kaynakların sürdürülebilirliği, erozyonun önlenmesi ve tarımın olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik alanların korunması amaçlanmaktadır.

Uygulama Şekli:

ÇATAK Programı kapsamında destekleme yapılacak alanlarda, üç ayrı kategoride belirlenen uygulamalara 3 yıl süreyle ödeme yapılmaktadır.

 Bu kapsamda;

ÇATAK Programında,  toprak ve su kalitesinin korunması, doğal kaynakların sürdürülebilirliği, erozyonun önlenmesi ve tarımın olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik alanların korunması amaçlanmaktadır.

 Uygulama Şekli:

ÇATAK Programı kapsamında destekleme yapılacak alanlarda, üç ayrı kategoride belirlenen uygulamalara 3 yıl süreyle ödeme yapılmaktadır.

 Bu kapsamda;

1 inci kategori: Minimum toprak işlemeli tarım uygulamalarına 45 TL/da,

2 nci kategori: Toprak ve su yapısının korunması ve erozyonun engellenmesi 60 TL/da,

3 ncü kategori: Çevre dostu tarım teknikleri ve kültürel uygulamalarına 135 TL/da ödeme yapılmaktadır.​ 

Adana, Adıyaman, Afyonkarahisar, Ankara, Amasya, Aksaray, Aydın, Balıkesir, Bayburt, Bilecik, Bingöl  Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Çorum, Denizli, Diyarbakır, Edirne, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Eskişehir, Giresun, Gümüşhane, Hatay, Isparta, İzmir, Kahramanmaraş, Karaman, Kars, Kastamonu, Kayseri, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mersin, Muğla, Nevşehir, Niğde, Ordu, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Sinop, Sivas, Şanlıurfa, Tekirdağ, Tokat, Trabzon, Uşak, Yalova, Yozgat ve Zonguldak olmak üzere 58 ilde belirlenen alanlarda uygulanmaktadır.

Destekleme Talep Formu

DESTEKLEME TALEP FORMU

Destek Adı		Belge Teslim Başlangıç Tarihi	Belge Teslim Bitiş Tarihi	İstenilen Belgeler
☐ Hububat Baklagil Fark Ödemesi Desteği		1/10/2018	30/4/2019	*Alım satım belgesi (Elektronik ürün senedi alım satım belgesi olması durumunda borsa onayı aranmaz) *Borsa tescil beyannamesi 15/5/2019 tarihine kadar
☐ Yağlı Tohumlu Bitkiler Fark Ödemesi Desteği		1/10/2018	1/4/2019	*Alım satım belgesi (Elektronik ürün senedi alım satım belgesi olması durumunda borsa onayı aranmaz) *Borsa tescil beyannamesi (15/4/2019 tarihine kadar) *Kütlü pamuk için tohum sertifikası
☐  Dane Mısır Fark Ödemesi Desteği		1/10/2018	30/4/2019	*Alım satım belgesi (Elektronik ürün senedi alım satım belgesi olması durumunda borsa onayı aranmaz) *Borsa tescil beyannamesi (15/5/2019 tarihine kadar)
☐  Zeytinyağı Fark Ödemesi Desteği		1/10/2018	Tasiriye Faturası ile 3/6/2019	*Alım satım belgesi (Elektronik ürün senedi alım satım belgesi olması durumunda borsa onayı aranmaz) *Tasiriye faturası *Borsa tescil beyannamesi (11/10/2019 tarihine kadar)
			Alım-Satım Belgesi ile 27/9/2019
☐ Küçük Aile İşletmesi Desteği		Tebliğ yayım tarihi	31/12/2018
☐ Fındık Alan Bazlı Gelir Desteği		Tebliğ yayım tarihi	31/12/2018
☐  Yurt İçi Sertifikalı Tohum       Kullanım Desteği		1/11/2017	29/6/2018	* Yurt içi sertifikalı tohum kullanim desteği talep formu (EK-11) *Tohumluk satış faturası *Tohumluk sertifikası fotokopisi *Gerekli durumda tohumluk analiz raporu
☐  Yurt İçi Sertifikalı Tohum/Fidan            Üretim Desteği		Tebliğ yayım tarihi	31/10/2019	* BÜGEM tarafından verilen YTK olduğunu gösterir belge *YTK’lardan tür bazında satışın tamamlandığı ve veri girişinin bitirildiğine dair beyanı *YTK Tarafından Beyan Edilen Alım/Satım Belgesi ve Sertifika Bilgileri (EK-12) ve bu belge ekinde tohum/fidan alım/satım belgeleri suretleri ve tohum/fidan sertifikaları fotokopisi *Üretilen ve Sertifikalandırılan Tohum/Fidan Üretim Bilgileri (EK-13)
☐  Yurt İçi Sertifikalı Fidan/Fide ve Standart Fidan Kullanım Desteği		1/11/2017	29/6/2018	* Taahütname-2 (EK-20) * Yurt içi sertifikalı fidan/fide ve standart fidan kullanım desteği      talep formu (EK-22) * Fidan satış faturası * Gerekli durumlarda bitki muayene raporu * Fatura düzenleyen kişiye ait fidan/fide  üretici belgesi veya doku    kültürü ile tohumluk üretici belgesi veya tohumluk bayi belgesi    sureti (kamu kuruluşları hariç) *Fidan /Fide/Antep Fıstığı üretim materyali sertifika fotokopisi
☐  Yem Bitkileri Desteği		1/1/2018	16/11/2018	*Arazi beyan formu (EK-8)
☐  Organik Tarım Desteklemesi		Tebliğ yayım tarihi	29/3/2019
☐  İyi Tarım Uygulamaları Desteği		Tebliğ yayım tarihi	29/3/2019	*İyi Tarım Uygulamaları Sertifikası *İyi Tarım Uygulamaları destekleme ödemesi sertifika eki (EK-6) *Örtü altı alanlarda iyi tarım uygulamalarına ait kayıt sistemi    belgesi (EK-7)
☐ Bombus Arısı Kullanım Desteği		Tebliğ yayım tarihi	31/12/2018	*Alım satım belgesi
☐ Geleneksel Zeytin Bahçelerinin        Rehabilitasyonu Desteği		Tebliğ yayım tarihi	26/10/2018	*Talep Formu (EK-23)

Yararlanmak istenilen destek adının yan tarafında bulunan onay kutucuğu (X) işaretlenecektir.

Bu form iki nüsha olarak düzenlenir. Bir nüshası çiftçinin ÇKS başvuru dosyasında muhafaza edilir, diğer nüshası imzakarşılığında çiftçiye teslim edilir.

       Formu teslim alan çiftçinin                                                                                         

      Adı-Soyadı    :                                                                                              Tarih                       :                                                                                                                                                                                                       İmzası                     :

Bitkisel Üretime Destekeleme Ödemesi Başvuru Dilekçesi

BİTKİSEL ÜRETİME DESTEKLEME ÖDEMESİ

BAŞVURU DİLEKÇESİ

………………………………….. İl/İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne

5488 sayılı Tarım Kanununun 19 uncu maddesi ve Bitkisel Üretime Destekleme Ödemesi Yapılmasına Dair Tebliğ (Tebliğ No: ………….)  gereğince Çiftçi Kayıt Sistemine/ Örtüaltı Kayıt Sistemine/ Fındık Kayıt Sistemine kayıtlı olan ve söz konusu Tebliğ hükümlerine uyacak şekilde tarımsal üretimde bulunduğum tarım arazileri için destekleme talep formunda (EK-4) (X) işareti ile işaretlemiş olduğum desteklemelerden yararlandırılmam ve bu ödemelerin T.C. Ziraat Bankasında açılan/açılacak hesabıma aktarılması için gereğini arz ederim.

Destekleme müracaatlarına ilişkin istenilen belgeleri Tebliğde belirtilen süresi içerisinde il/ilçe müdürlüğüne teslim etmediğim takdirde desteklemelerden yararlandırılmayacağımı ayrıca ödemeye ilişkin düzenlenen ve askıya çıkarılan icmallere, askı süresi içerisinde itiraz etmediğim takdirde kesinleşmiş icmal bilgilerinin doğruluğunu kabul etmiş sayılacağımı, söz konusu ödemeyi Karar ve Tebliğ esaslarına aykırı olarak haksız yere aldığımın tespit edilmesi halinde, ödeme tarihinden itibaren 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 51 inci maddesinde belirtilen gecikme zammı oranları dikkate alınarak hesaplanan kanunî faizi ile birlikte anılan Kanun hükümlerine göre geri vermeyi kabul ve taahhüt ederim.    ……/……./201...

2019 Destekleme Uygulama Takvimi

DESTEKLEME UYGULAMA TAKVİMİ

DESTEKLEME UYGULAMA TAKVİMİ
Destekleme Adı	Belge Teslim Başlangıç Tarihi	Belge Teslim Bitiş Tarihi	Askı Süresi	Sertifika Düzenlenme Tarihi	Kesin İcmallerin BÜGEM'e Gönderilme Tarihleri
Mazot ve Gübre Desteği	ÇKS ye kayıt başlangıç tarihi	ÇKS ye kayıt bitiş tarihi	5 (Beş) Gün		Şubat 2019
Toprak Analiz Desteği	Tebliğ yayım tarihi	31/12/2018	5 (Beş) Gün		Şubat 2019
Hububat Baklagil Fark Ödemesi Desteği	1/10/2018	30/4/2019	5 (Beş) Gün		Aralık 2018 Mart  2019 Mayıs 2019
Dane Mısır  Fark Ödemesi Desteği	1/10/2018	30/4/2019	5 (Beş) Gün		Aralık 2018 Mart  2019 Mayıs 2019
Yağlı  Tohumlu Bitkiler                           Fark Ödemesi Desteği	1/10/2018	1/4/2019	5 (Beş) Gün		Aralık 2018 Mart  2019 Mayıs 2019
Zeytinyağı  Fark Ödemesi Desteği	1/10/2018	Tasiriye Faturası ile 3/6/2019	5 (Beş) Gün		Kasım 2019
		Alım-Satım Belgesi ile 27/9/2019
Küçük Aile İşletmesi Desteği	Tebliğ yayım tarihi	31/12/2018	5 (Beş) Gün		Şubat 2019
Fındık Alan Bazlı Gelir Desteği	Tebliğ yayım tarihi	31/12/2018	5 (Beş) Gün		Şubat 2019
Organik Tarım Desteklemesi	Tebliğ yayım tarihi	29/3/2019	5 (Beş) Gün		Haziran 2019
İyi Tarım Uygulamaları Desteği	Tebliğ yayım tarihi	29/3/2019	5 (Beş) Gün	1/1/2018- 31/12/2018	Haziran 2019
Yem Bitkileri Desteği	1/1/2018	16/11/2018	5 (Beş) Gün		Aralık 2018
Yurt İçi Sertifikalı Tohum  Kullanım Desteği  (2018)	1/11/2017	29/6/2018	5 (Beş) Gün		Mayıs 2018 Ağustos 2018
Yurt İçi Sertifikalı Tohum/ Fidan Üretim Desteği	Tebliğ yayım tarihi	31/10/2019	KEP ile bildirim		Kasım 2019
Yurt İçi Sertifikalı Fidan/Fide ve Standart Fidan Kullanım Desteği (2018)	1/11/2017	29/6/2018	5 (Beş) Gün		Mayıs 2018 Ağustos 2018
Bombus Arısı Kullanım Desteği	Tebliğ yayım tarihi	31/12/2018	5 (Beş) Gün		Şubat 2018
Geleneksel Zeytin Bahçelerinin Rehabilitasyonu Desteği	Tebliğ yayım tarihi	26/10/2018	5 (Beş) Gün		Mayıs 2019